Umowy zakupu sprzętu wojskowego w USA w ramach programu FMS

,,Polska jest w tej chwili w trakcie przeprowadzania 123 umów zakupu sprzętu wojskowego w USA" - przekazał jeden z urzędników Białego Domu na briefingu przed przylotem prezydenta Andrzeja Dudy do Stanów Zjednoczonych. Łączna wartość umów wynosić ma 15,6 mld dolarów. Liczba zawartych umów wynika m.in. z potrzeb eksploatacyjnych sprzętów i systemów. Zamawiane muszą być np. elementy potrzebne do serwisowania.

Zakup sprzętu następuje w oparciu o procedurę FMS (Foreign Military Service). FMS to program rządu USA dotyczący sprzedaży towarów, usług oraz szkoleń w zakresie obrony partnerom i organizacjom międzynarodowym. Program ten stanowi podstawowe narzędzie polityki zagranicznej USA, zatwierdzone przez ustawę o kontroli eksportu broni (AECA), z późniejszymi zmianami. Programem FMS zarządza Agencja Bezpieczeństwa Obronnego (DSCA) dla Departamentu Obrony (DoD). W ramach FMS rząd USA i rząd zagraniczny zawierają umowę międzyrządową zwaną listem ofertowym i akceptacyjnym (LOA). W praktyce DSCA nabywa towary od koncernów zbrojeniowych w imieniu rządu Stanów Zjednoczonych, a następnie odsprzedaje je użytkownikowi końcowemu.

W styczniu 2020 roku rząd RP zawarł umowę dotyczącą zakupu 32 samolotów bojowych piątej generacji F-35, ze szkoleniami pierwszych załóg i personelu naziemnego oraz zabezpieczeniem logistycznym. Wartość umowy to 4,6 mld dol. Cena jednego samolotu ma wynieść 87,3 mln dol. netto. Koszty przystosowania baz lotniczych oszacowano zaś na kwotę 0,7-1,8 mld zł. Polski rząd zdecydował się na zakup tych wielozadaniowych samolotów bez offsetu. Producent maszyn – koncern Lockheed Martin – zapewnił jednak, że polski przemysł ma szansę na zlecenia związane z programem F-35. W marcu 2018 roku Polska zakupiła zestawy Patriot, które mają być podstawą systemu obrony powietrznej średniego zasięgu ujętego w programie Wisła. Wartość tego kontraktu wyniosła 4,75 mld dolarów.

Profesjonalizacja zamówień publicznych - Konferencja on - line Katedry Prawa Konstytucyjnego, Administracyjnego i Zamówień Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

W poniedziałek, 29 czerwca będę miał przyjemność uczestniczyć w Ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. „Profesjonalizacja zamówień publicznych” organizowanej przez Katedrę Prawa Konstytucyjnego, Administracyjnego i Zamówień Publicznych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, przy współpracy z Wydawnictwem CH Beck. Przedmiotem mojego wystąpienia będzie reforma amerykańskich zamówień rządowych w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa w rekomendacjach Section 809 Panel. Section 809 Panel to Panel doradczy ds. usprawnienia i kodyfikacji przepisów dotyczących zamówień rządowych w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa powołany na podstawie sekcji 809 ustawy o upoważnieniu wydatków na obronę narodową z 2016 roku (National Defense Authorization Act FY2016).

Panel ten składał się z 16 członków, wybitnych ekspertów w dziedzinie zamówień publicznych. Eksperci reprezentowali przy tym doświadczenia i wiedzę płynące zarówno z pracy w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Szefem panelu został David Drabkin – wieloletni praktyk, wykładowca w prestiżowym programie: Government Contract Law na Uniwersytecie Georga Waszyngtona w Waszyngtonie.

David Drabkin - Przewodniczący Section 809 Panel

Zadaniem Panelu wyznaczonym przez Kongres Stanów Zjednoczonych było przedstawienie zaleceń, które sprzyjać miały przekształceniu modelu zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa w celu sprostania zagrożeniom i wyzwaniom, jakie czekają amerykańską armię w XXI wieku. Prace Panelu trwały od początku sierpnia 2016 roku do końca lipca 2019 roku. W ramach swoich działań Panel poruszył pełen zakres obszarów, które wpływają na rozwój zamówień dokonywanych przez Departament Obrony, w tym m.in. kwestie dotyczące budżetu, stosowanych procedur, umów, rozwoju technologicznego oraz partnerstwa innowacyjnego, środków ochrony prawnej oraz elektronizacji zamówień. Panel wydał pięć publikacji w tym: Raport okresowy, Raport końcowy w trzech tomach oraz Plan działania na przyszłość.

Pełny tekst artykułu na temat rekomendacji Section 809 Panel będzie dostępny w Kwartalniku Prawa Zamówień Publicznych nr 4/2020.

Tarcza Antykryzysowa 4.0.: Nowe rozwiązania w sferze zamówień publicznych

W dniu 19 czerwca Sejm RP uchwalił ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 – tzw. Tarcza Antykryzysowa 4.0.

Akt ten zawiera kilka istotnych rozwiązań normatywnych z zakresu zamówień publicznych, m.in.:

Obowiązek dokonania zmiany umowy o zamówienie publiczne w sytuacji wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem Covid-19 na należyte wykonanie umowy 

Regulacja zawarta w art. 15r. ust. 4 Tarczy Antykryzysowej. W świetle wskazanego przepisu zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem Covid-19, o których mowa w ust. 1, wpływają na należyte wykonanie umowy, o której mowa w ust. 1, w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, w szczególności przez: (...). Jednocześnie zgodnie z art. 15 r. ust. 4a w przypadku stwierdzenia, że okoliczności związane z wystąpieniem Covid-19, o których mowa w ust. 1, mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy, o której mowa w ust. 1, zamawiający, w uzgodnieniu z wykonawcą, może dokonać zmiany umowy zgodnie z ust. 4.

Zakaz potrącania kar umownych zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy 

Regulacja zawarta w art. 15r. (1). ust. 1 Tarczy Antykryzysowej, zgodnie z którym w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 15r. ust. 1, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. 

2. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z Covid­­‑19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, bieg terminu przedawnienia roszczenia zamawiającego, o którym mowa w ust. 1, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Upływ terminu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 120 dni od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

3. W przypadku gdy termin ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy upływa w okresie, o którym mowa w ust. 1, zamawiający nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia, o którym mowa w tym przepisie, o ile wykonawca, na 14 dni przed upływem ważności tego zabezpieczenia, każdorazowo przedłuży jego ważność lub wniesie nowe zabezpieczenie, którego warunki zostaną zaakceptowane przez zamawiającego.

4. W przypadku gdy termin ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy upływa w okresie między 91. a 119. dniem po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, termin ważności tego zabezpieczenia przedłuża się, z mocy prawa, do 120. dnia po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z Covid­­‑19.

5. Obliczając terminy, o których mowa w ust. 1–4, dzień odwołania ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w związku z COVID­­‑19 wlicza się do tych terminów.

Brak obowiązku żądania wniesienia przez wykonawców wadium, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza tzw. „progi unijne''

Regulacja zawarta w art. 15va. Tarczy Antykryzysowej. Zgodnie z art. 15va. ust. 1. do zamówień publicznych udzielanych na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące wadium, z uwzględnieniem ust. 2.

2. Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium, o którym mowa w art. 45 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Przepisu art. 45 ust. 1 tej ustawy nie stosuje się.

Zaliczki, płatność wynagrodzenia w częściach, częściowy zwrot zabezpieczenia

Regulacja zawarta w Art. 15vb. ust. 1 - 7 Tarczy Antykryzysowej. Zgodnie z art. 15vb. 1. do zamówień publicznych udzielanych na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące umowy w sprawie zamówienia publicznego, z uwzględnieniem ust. 2–8.

2. Zamawiający płaci wynagrodzenie w częściach, po wykonaniu części umowy w sprawie zamówienia publicznego, lub udziela zaliczki na poczet wykonania zamówienia, w przypadku umów w sprawie zamówienia publicznego zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2: 1) zamawiający określa w umowie procent wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie poszczególnych jej części; procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy; 2) zaliczka nie może być mniejsza niż 5% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.

4. W przypadku, o którym mowa w art. 143a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, zamawiający może wskazać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia procentową wartość ostatniej części wynagrodzenia, która nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.

5. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy ustala się w wysokości nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy.

6. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy można ustalić w wysokości większej niż określona w ust. 5, nie większej jednak niż 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy, jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający opisał w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

7. Zamawiający może dokonać częściowego zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy po wykonaniu części zamówienia, jeżeli przewidział taką możliwość w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Wszczęcie postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, poprzez zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej

Regulacja zawarta w znowelizowanym art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, zgodnie z którym Zamawiający wszczyna postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu na stronie internetowej. 

Brak konieczności stosowania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 roku ‒ Prawo zamówień publicznych do umów o zarządzanie PPK oraz umów o prowadzenie PPK przy wartości zamówienia mniejszej niż tzw. "progi unijne"

Regulacja zawarta została w art. 7 ust. 2a ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych, w świetle którego do umów o zarządzanie PPK oraz umów o prowadzenie PPK nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. ‒ Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 oraz z 2020 r. poz. 288), jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, o których mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy

Artykuł dr Wojciecha Hartunga w Dzienniku Gazecie Prawnej: Luksemburg wyznacza granice zamówień in-house. Wyrok TSUE z dnia 4 czerwca 2020 roku Remondis GmbH przeciwko Abfallzweckverband Rhein-Mosel-Eifel (C-429/19)

W wyroku z dnia 4 czerwca b.r. w sprawie Remondis GmbH przeciwko Abfallzweckverband Rhein-Mosel-Eifel http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=5E599D6B543D8DE20FC66F58D7DAE48F?text=&docid=226970&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=4904898 TSUE wskazał, iż artykuł 12 ust. 4 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE należy interpretować w ten sposób, że nie można uznać, iż ma miejsce współpraca między instytucjami zamawiającymi, w sytuacji gdy instytucja zamawiająca wyłącznie odpowiedzialna na podstawie prawa krajowego za wykonanie zadania realizowanego w interesie publicznym na swoim obszarze nie wykonuje sama w całości tego zadania, do którego wykonania jest niezbędny szereg działań, ale zleca innej, niezależnej od siebie instytucji zamawiającej, która na swoim obszarze jest również odpowiedzialna za wykonanie tego zadania realizowanego w interesie publicznym, wykonanie jednego z niezbędnych działań za wynagrodzeniem.

Artykuł autorstwa dr Wojciecha Hartunga, dotyczący kolejnego wyroku TSUE w zakresie problematyki zamówień ,,in-house'' ukazał się w Dzienniku Gazecie Prawnej https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1482425,zamowienia-in-house-gminy-tsue-zamowienia-publiczne-samorzad.html 

Dr Wojciech Hartung - Counsel w kancelarii DZP https://www.dzp.pl/zespol/dr-wojciech-hartung/42, doradza przy realizacji projektów infrastrukturalnych realizowanych na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych lub przy zastosowaniu struktur partnerskich, tj. PPP, koncesji lub innych form współpracy partnerów z sektora publicznego i prywatnego. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących współpracy publiczno-publicznej ("zamówienia in-house"), czemu poświęcił pracę doktorską pt. "Samodzielność podstawowej jednostki samorządu terytorialnego w organizacji i świadczeniu usług komunalnych z perspektywy prawa europejskiego oraz krajowego porządku prawnego".

Webinarium: Zamówienia publiczne w dobie pandemii COVID-19. Globalne doświadczenia, wyzwania, przyszłosć. Rozmowa z profesorem Christopherem Yukinsem

5 czerwca miałem przyjemność przeprowadzić rozmowę w formie webinarium z profesorem Christopherem Yukinsem z George Washington University w Waszyngtonie (DC). Nasze spotkanie dotyczyło zamówień publicznych w dobie i po pandemii COVID-19. Profesor Yukins dzielił się m.in. swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi wyzwań, jakie w czasie pandemii pojawiły się przed zamawiającymi, transformacją rynku dostaw i usług medycznych oraz reakcjami poszczególnych krajów na bieżące problemy.

Mówiliśmy również o potrzebie zmian w zakresie zamówień publicznych, w tym konieczności szybkiej elektronizacji rynku, centralizacji zakupów, wdrożeniu innowacyjnych zamówień oraz pogłębianiu współpracy pomiędzy UE a USA. W trakcie dyskusji cenne uwagi przedstawiła również profesor Gabriella Racca z Uniwersytetu w Turynie - współredaktorka wraz z Christopherem Yukinsem książki pt.,, Joint Public Procurement and Innovation. Lessons Accross Borders''

Książka jest dostępna w sprzedaży on-line: https://www.larcier.com/fr/joint-public-procurement-and-innovation-2019-9782802763802