Zasada efektywności w nowej ustawie Prawo zamówień publicznych. Kwartalnik PZP.

W najnowszym numerze Kwartalnika PZP (C. H. Beck) miałem przyjemność podzielić się kilkoma refleksjami na temat zasady efektywności w nowej regulacji poświęconej zamówieniom publicznym. W mojej ocenie zasada ta stanowi podstawę aksjologiczną regulacji. Powinna być rozumiana jako postulat dążenia, tam gdzie to możliwe, do realizacji w procedurze udzielania zamówień publicznych, a także na etapie wykonania umów, poza celami czysto ekonomicznymi, również celów strategicznych. Mam nadzieję, że wyrażenie wprost zasady efektywności w nowej ustawie PZP przyczyni się do wzrostu wskaźników, dzisiaj marginalnie obecnych na gruncie krajowym a zupełnie naturalnych dla rozwiniętych rynków zamówień publicznych. Stan rodzimego rynku zamówień publicznych w przededniu uchwalenia nowej ustawy Prawo zamówień publicznych cechował się bardzo niskim poziomem konkurencyjności oraz znikomym poziomem realizacji zamówień strategicznych (zamówienia prośrodowiskowe oraz proinnowacyjne mieszczą się w 1% krajowych zamówień publicznych). Tymczasem zamówienia publiczne – stanowiące znaczący segment gospodarki – wykorzystywane są w rozwiniętych gospodarczo krajach świata jako skuteczne narzędzia kształtowania pożądanych stanów społecznych oraz gospodarczych. Przy takim założeniu zamówienia publiczne realizować powinny oprócz oczywiście organicznych celów zakupowych również zadania, które umożliwią sprostanie wyzwaniom cywilizacyjnym.

Szczególna rola w skutecznym wdrożeniu przedmiotowej zasady, poza zamawiającymi, ciążyć będzie na organach kontrolujących. Kluczowe znaczenie posiadać będzie jednak nowo powołany sąd zamówień publicznych. To właśnie orzeczenia tego sądu, szczególnie w pierwszych latach reformy, powinny wskazywać na należyty sposób stosowania nowych rozwiązań zawartych w ustawie PZP z 19 września 2019 roku, w której centralne miejsca zajmie zasada efektywności.

Stowarzyszenie ,,Pro Silesia''. Webinarium: Zamówienia publiczne w czasie pandemii COVID-19

Zapraszam do udziału w webinarium pt.: ,,Zamówienia publiczne w czasie pandemii COVID-19'', które mam przyjemność współorganizować wraz ze Stowarzyszeniem ,,Pro Silesia''. Podczas webinarium omówione zostaną zagadnienia dotyczące zamówień publicznych, które zawarte zostały w ustawie z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. ,,Tarcza antykryzysowa’’), jak również w Komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 1 kwietnia w sprawie wytycznych stosowania ram dotyczących zamówień publicznych w sytuacji nadzwyczajnej związanej z kryzysem wywołanym epidemią COVID-19 (2020/C 108 I/01). Ponadto wskazane zostaną bieżące problemy związane ze zwalczaniem pandemii COVID-19 pojawiające się w międzynarodowej praktyce zamówień publicznych. Zasygnalizowane zostaną również konieczne kierunki zmian w zamówieniach publicznych wynikające z deficytów, które ujawniła pandemia.

Program webinarium oraz rejestracja na stronie https://www.prosilesia.pl/

Lot SpaceX DM-2 NASA PPP do ISS

27 maja w ramach lotu SpaceX DM-2 NASA wyśle na orbitę dwóch amerykańskich astronautów. Celem lotu będzie umieszczenie na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Roberta Behnkena oraz Douglasa Hurleya. Obaj piloci mają na swoim koncie loty STS. Były to loty z użyciem wahadłowców kosmicznych USA, wycofanych ze służby w 2011 roku. Niedobór potrzeb logistycznych Międzynarodowej Stacji Kosmicznej po wycofaniu się z początkiem dekady amerykańskiego promu Shuttle stanowił asumpt dla pojawienia się komercyjnych usług transportu kosmicznego.

Lot rakiety Dragon 2 wyprodukowanej przez firmę SpaceX Elona Muska odbędzie się z kompleksu startowego 39A w Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego na Florydzie. Start nastąpi zatem z tego samego kompleksu startowego, z którego startowały misje Apollo oraz wahadłowców kosmicznych. Będzie to jednocześnie pierwszy załogowy lot po zakończeniu ostatniej misji amerykańskiego wahadłowca w 2011 roku. Po tej dacie NASA korzystała z zasobów rosyjskich rakiet Sojuz oferowanych przez agencją Roskosmos. Jednocześnie NASA wdrożyła ambitny, odważny i nowatorski program oparty o partnerstwo publiczno-prywatne, którego główny cel zrealizowany zostanie w maju.

Lot Dragon 2 na Międzynarodową Stację Kosmiczną stanowi jeden z elementów współpracy polegającej na partnerstwie NASA z sektorem prywatnym. Horyzont tego wyjątkowego, kosmicznego PPP zakreślony został w dokumencie pt. ,,Partnerstwa publiczno-prywatne na rzecz rozwoju zdolności kosmicznych. Wspieranie wzrostu gospodarczego i misji NASA'' z 2014 roku i objął m.in. utrzymanie sprzętu, rozwój małych satelitów międzyplanetarnych, komunikację w przestrzeni kosmicznej.

Kluczowe znaczenia posiada Program NASA Commercial Crew (CCP). Został on utworzony w celu rozwoju  komercyjnego transportu kosmicznego załogi amerykańskiej. Jego bezpośrednim zadaniem stał się bezpieczny, efektywny i opłacalny dostęp do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz niskiej orbity okołoziemskiej. W trakcie całego procesu zarówno NASA, jak i sektor prywatny zainwestowali ogromne pieniądze i zasoby w rozwój swoich systemów. Aby zrealizować zakładane założenia NASA wydała ponad 8,2 miliarda dolarów na umowy z przedsiębiorcami reprezentującymi sektor prywatny.

Umowy o PPP w ramach programu NASA Commercial Crew zawarte zostały z firmami SpaceX oraz koncernem Boeing, który rozwijał pracę nad kapsułą kosmiczną Starliner. Podczas grudniowego, bezzałogowego lotu testowego Starliner ujawniło się jednak kilka poważnych usterek. Późniejsze analizy wskazały, że przed kolejnym lotem Starliner potrzebuje dodatkowych  kilkudziesięciu poprawek. Tymczasem pierwszy testowy lot SpaceX odbył się w marcu 2019 roku i zakończył się sukcesem. 

Przed erą kosmicznego PPP NASA bazowało na autonomicznym opracowaniu wymagań dla systemu transportu załogi, który miał przenosić astronautów na orbitę. Inżynierowie i specjaliści NASA nadzorowali każdy aspekt rozwoju statku kosmicznego, jego systemów wsparcia, jak również planów operacyjnych. Rolą wykonawców było natomiast wykonanie systemu transportu załogi zgodnie z kryteriami projektowymi i standardami opracowanymi przez NASA. Personel NASA był przy tym głęboko zaangażowany w przetwarzanie, testowanie, uruchamianie i obsługę systemu transportu załogi w celu zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności. NASA była również właścicielem statku kosmicznego i jego infrastruktury operacyjnej.

Model PPP bazuje natomiast na ścisłej współpracy inżynierów i specjalistów NASA z przedstawicielami sektora prywatnego w celu opracowania systemów transportu załogi, które mogą bezpiecznie, niezawodnie i co istotnie ekonomicznie przenosić ludzi na  niską orbitę okołoziemską, w tym Międzynarodową Stację Kosmiczną. Partnerzy prywatni mają przy tym swobodę projektowania systemu transportu, który w ich ocenie będzie najbardziej efektywny do zrealizowania celów umowy PPP zawartej z NASA. Właścicielami statków kosmicznych pozostają partnerzy prywatni. Obsługują oni również niezbędną infrastrukturę. PPP umożliwia inżynierom NASA wgląd w proces rozwoju technologicznego projektów realizowanych we współpracy z sektorem prywatnym. Partnerzy prywatni zdobywają z kolei dostęp do wiedzy technicznej i zasobów NASA.

Kosmiczne PPP w założeniu NASA bazuje na poszukiwaniu technologii kosmicznych opracowanych przez amerykańskich partnerów prywatnych. Warto zauważyć, iż NASA ogłaszając swoją propozycję współpracy z amerykańskim sektorem komercyjnym uwzględniło zasadniczy problem rynku prywatnego tj. awersję do ryzyka związanego z opracowaniem i wdrożeniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Nadrzędne cele PPP wdrażanego przez NASA polegają zatem na stymulowaniu komercyjnego sektora kosmicznego, który w zamierzeniu NASA ma dostarczyć w przyszłości technologie i zasoby potrzebne dla realizacji celów strategicznych nie tylko NASA ale również innych agencji rządowych. NASA uwzględnia ponadto inny strategiczny cel, jakim będzie podniesienie konkurencyjności całego sektora bazującego na wykorzystaniu wysoko zaawansowanych technologii wobec swoich konkurentów, w tym przede wszystkim Chin.

Prezentowane przez NASA podejście uwzględnia kluczową dla projektów PPP zasadę win-win. Zarówno podmiot publiczny, w rzeczywistości reprezentujący bardzo szeroko rozumiany interes publiczny, jak i partnerzy prywatni odnieść mają korzyści z nawiązanej współpracy. Korzyści mogą być dużo bardziej dalekosiężne i objąć mogą wiele innych branż jak również przedsiębiorców nawet bardzo słabo powiązanych z eksploracją kosmosu.

Warto w tym kontekście przypomnieć, iż aktywność NASA w XX wieku przyczyniła się do wzrostu amerykańskiego przemysłu półprzewodników, utworzenia amerykańskiego komercyjnego przemysłu satelitarnego, jak również rozwoju amerykańskich komercyjnych systemów transportu ładunków. Każdy ze wskazanych elementów przyczynił się do wzrostu gospodarczego USA. Osiągnięte zostało to na różne sposoby, w tym m.in. poprzez zapewnienie znacznego wczesnego popytu na ważną technologię komponentów, poprzez bezpośredni rozwój cennej komercyjnie technologii kosmicznej oraz poprzez inwestowanie w rozwój nowych możliwości transportu kosmicznego w sektorze prywatnym. Światowa rewolucja w komputerach osobistych, telefonach komórkowych i cyfrowych aplikacjach domowych jest możliwa dzięki niedrogiej produkcji układów scalonych. Proces ten uzyskał zaś krytyczny wczesny wzrost w ramach programu Apollo wraz z popytem na dużą liczbę układów scalonych dla komputerów związanych z programem.

Warto również zauważyć, że postęp technologicznych dotyczący układów scalonych nie był celem programu Apollo. Potrzeba rozwinięcia jednak możliwości obliczeniowych w celu spełnienia potrzeb programu Apollo doprowadziła do tego, że program stał się głównym klientem w rozwoju technologii układów scalonych przy rygorystycznych wymaganiach dotyczących jakości i wydajności. Przedsiębiorcy produkujący półprzewodniki nauczyły się zatem, jak zwiększyć produkcję technologii, która wkrótce znalazła szerokie zastosowanie komercyjne. Cena tych obwodów gwałtownie spadła na skutek udoskonalenia metody ich produkcji przez firmy współpracujące w ramach programu Apollo.

Zapotrzebowanie rządowe stanowiło doskonałą okazję dla amerykańskich producentów półprzewodników w Dolinie Krzemowej do zwiększenia skali ich działalności, tym samym obniżając koszt półprzewodników do tego stopnia, że ich włączenie do innych aplikacji - takich jak komputery osobiste - stało się ekonomicznie możliwe. Inwestycja w program Apollo zapewniła zatem kluczowe źródło wczesnego popytu rządu jako głównego klienta w początkach współczesnej Doliny Krzemowej. Poza wskazanym obszarem NASA zaangażowała się ponadto w bezpośredni rozwój nowych komercyjnych technologii kosmicznych, które z kolei dały podstawę amerykańskiej pozycji lidera w komercyjnych aplikacjach satelitarnych. Wyraźny rozwój satelitów komunikacyjnych był jednym z głównych celów określonych w słynnym przemówieniu prezydenta Johna F. Kennedy'ego w Kongresie Stanów Zjednoczonych, w którym ogłoszono cel programu Apollo 25 maja 1961 roku.

Uniwersytet Jerzego Waszyngtona w Waszyngtonie. Seminarium on-line: Protectionism in the Pandemic.

Uniwersytet Jerzego Waszyngtona w Waszyngtonie (DC) zaprasza do udziału w webinarium na temat: Protekcjonizmu w czasach pandemii.

Wśród prelegentów: Simon Evenett, University of St Gallen, Robert Anderson, Hon. Professor, U. Nottingham, Jean Heilman Grier, Djaghe Consulting (Washington DC), Tom McSorley, Arnold & Porter (Washington DC), Zornitsa Kutlina-Dimitrova, European Union – DG for Trade. Moderatorzy: Christopher Yukins, GW Law School; Vanessa Sciarra, National Foreign Trade Council; Laurence Folliot Lalliot (University of Paris Nanterre) 

Więcej informacji, program oraz rejestracja na wydarzenie dostępne na blogu prof. Christophera Yukinsa: www.publicprocurementinternational.com

Uniwersytet Jerzego Waszyngtona w Waszyngtonie. Seminarium on-line: Fighting Fraud in COVID-19

Uniwersytet Jerzego Waszyngtona w Waszyngtonie (DC) zaprasza do udziału w webinarium na temat zwalczania oszustw pojawiających się w trakcie udzielania zamówień publicznych związanych ze zwalczaniem pandemii COVID-19. Wśród prelegentów: Prof. Michael Bowsher QC – Monckton Chambers / King’s College, London (Londyn), Thomas Hendrix – GW Law / Decisive Point (New York), Aris Georgopoulos — University of Nottingham (UK), Rocco Burdo, Head, Analysis and Research Section, Intelligence Office, Anti-Fraud and Controls Department, Customs and Monopolies Agency (Włochy) Jessica Tillipman — GW Law (Waszyngton, DC), Mihály Fazekas – Central European University (Budapeszt), Paul Whittaker – OECD (Paryż). 

Więcej informacji, program oraz rejestracja na wydarzenie dostępne na blogu prof. Christophera Yukinsa: www.publicprocurementinternational.com