Zielona Księga w zakresie transformacji brytyjskich zamówień publicznych - Green Book on transforming public procurement

''Supporting the innovation ecosystem is a key government priority, which is why the UK has been increasing public investment in this area at historic levels, to deliver our ambitions of scientific and technological leadership''

Wartość rynku zamówień publicznych w Wielkiej Brytanii szacuje się rocznie na 290 mld funtów. Z dniem 1 stycznia 2021 roku WB stała się sygnatariuszem Porozumienia WTO w sprawie zamówień rządowych (GPA). Jednocześnie Brexit stał się dla rządu Wielkiej Brytanii okazją do przygotowania nowych regulacji w zakresie zamówień publicznych, które – jak wskazuje się w dokumencie Transforming Public Procurement – umożliwią rozwój innowacji oraz potencjału brytyjskich przedsiębiorców duszonego w reżimie UE nadmierną biurokracją oraz rozbudowaną procedurą. Konsultacje w sprawie zaproponowanych rozwiązań potrwają do dnia 31 marca 2021 roku.

Celem nowej, brytyjskiej regulacji prawnej w zakresie zamówień publicznych ma być możliwie najdalej idące odformalizowanie postępowania oraz priorytetowe traktowanie realizacji efektów polegających na: promocji brytyjskich MŚP (poniżej progów przewidzianych w GPA przewiduje się zamówienia zastrzeżone wyłącznie na rzecz przedsiębiorców brytyjskich), wspieraniu innowacji, celów prospołecznych social public procurement oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Zamówienia publiczne powinny realizować cele określone w National Procurement Policy Statement. Podstawowymi zasadami regulacji mają być: zasada VfM, zasada realizacji dobra publicznego, zasada efektywności, uczciwej konkurencji, przejrzystości oraz równego traktowania wykonawców (w odniesieniu do brytyjskich przedsiębiorców poniżej progów przewidzianych w GPA). Reforma zakłada stworzenie jednej regulacji właściwej dla wszystkich zamówień publicznych rozproszonych obecnie w kilku aktach prawnych (w tym w: Public Contracts Regulations 2015, the Utilities Contracts Regulations 2016, the Concession Contracts Regulations 2016 and the Defence and Security Public Contracts Regulations 2011).

Osiągnięcie zakładanych celów nastąpić ma m.in. przez zwiększenie znaczenia negocjacji umożliwiających m.in. kreacje innowacyjnych rozwiązań. Dotychczasowe tryby udzielania zamówień publicznych zastąpione mają zostać przez trzy warianty: 1. Negocjacje – jako zasada udzielania zamówień, 2. przetarg nieograniczony oraz 3. przetarg ograniczony, stosowany przede wszystkim w sytuacjach kryzysowych.

Interesujące rozwiązanie dotyczy m.in. zwiększenia transparentności w ramach zamówień, m.in. przez obowiązki publikacyjne zmian w już zawartych umowach. Planowanym jest uruchomienie jednego portalu rejestracyjnego dla wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, jak również szerokie udostępnianie danych na temat rynku zamówień publicznych (Open Contracting Data Standard). Ponadto uruchomiony został portal umożliwiający wyszukiwanie zamówień publicznych udzielanych przez zamawiających w Wielkiej Brytanii UK Finder. 

Projekt PPP Muzeum Śląskiego w Katowicach z nagrodą w konkursie ,,Osiągnij sukces z PPP''

Laureatem konkursu „Osiągnij sukces z PPP”, który organizowany jest przez Departament Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Ministerstwie Funduszy i Rozwoju Regionalnego w kategorii „EkoBudynki” został projekt Muzeum Śląskiego w Katowicach. Projekt ten dotyczy rewitalizacji zabytkowych budynków pokopalnianych – Wieży Ciśnień, Siłowni Elektrycznej i Warsztatu Rymarza. Przedsięwzięcie pozwoli na ochronę i rozwój kulturowego dziedzictwa Górnego Śląska. Przestrzeń poprzemysłowa zostanie zrewitalizowana, a odnowione budynki otrzymają nowe funkcje kulturalne i turystyczne. Budynki będą ekologiczne. Zostaną w nich zamontowane między innymi panele fotowoltaiczne oraz oświetlenie LED. Będzie to kolejna wizytówka Katowic.

Jednym z najważniejszych kryteriów oceny projektów było to, czy przedsięwzięcie przyczynia się do zrównoważonego rozwoju środowiska, jego ochrony i poprawy stanu klimatu. Nagrodą w konkursie jest kompleksowe wsparcie doradcze ekspertów z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej – prawne, techniczne, finansowo-ekonomiczne – na wszystkich etapach realizacji inwestycji.

Opinia Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej dotycząca zmiany umów o PPP w związku z COVID-19

W opinii Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej przepisy art. 15r ust. 1-9 oraz art. 15s ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem COVID-19 znajdują zastosowanie do umów o PPP oraz umów koncesji na roboty budowlane lub usługi.

W ocenie Departamentu - wydanej po blisko 10 miesiącach od pojawianie się problemu - przepisy art. 15r ust. 1-9 oraz 15s ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, znajdują zastosowanie do umów o partnerstwie publiczno-prywatnym zawartych z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych oraz umów o PPP zawartych z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, oraz umów o PPP zawartych z zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Zmiana treści umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie nowelizacji art. 15r ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 wprowadzona została na mocy ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Bez wątpienia sytuacja wywołana pandemią COVID-19 wpływa lub może wpłynąć na należyte wykonywanie wszelkich kontraktów gospodarczych w tym umów PPP. Problemy dotyczą m.in. terminów realizacji zobowiązań przyjętych przez strony umowy, dostępności pracowników, zakłóceń w łańcuchach dostaw. Tego rodzaju sytuacje dotyczą rzecz jasna również umów PPP. Z tego powodu ustawodawca krajowy zdecydował się na doprecyzowanie przesłanki dotyczącej zmiany treści umowy zawartej de lege lata w art. 144 ust. 1 pkt 3 PZP. W świetle tego przepisu zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy lub umowy ramowej w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zostały spełnione łącznie następujące warunki: a) konieczność zmiany umowy lub umowy ramowej spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć b) wartość zmiany nie przekracza 50% wartości zamówienia określonej pierwotnie w umowie lub umowie ramowej.

Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy z 31.3.2020 r., ewentualne naruszenia przez wykonawców (partnerów prywatnych) obowiązków umownych, np. w zakresie terminu spełnienia świadczenia, mogą być kwalifikowane – w świetle obowiązujących przepisów – przez zamawiających (podmioty publiczne) jako niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Może to oznaczać przypisywanie wykonawcom (partnerom prywatnym) odpowiedzialności odszkodowawczej, uprawniającej np. do egzekwowania przewidzianych w umowach kar umownych, w sytuacji gdy nieprawidłowe wykonanie umów spowodowane zostało przez okoliczności związane bezpośrednio z występowaniem COVID-19. Są to okoliczności niezależne i zewnętrzne wobec wykonawców (partnerów prywatnych). Kontynuowanie wykonania umowy o udzielenie zamówienia publicznego (PPP) w okresie występowania COVID-19 może być zatem uzależnione od odpowiedniej modyfikacji treści łączącego je stosunku prawnego. Dokonanie takiej modyfikacji po wystąpieniu okoliczności wywołanych COVID-19, ale również zanim dojdzie do naruszenia przez którąkolwiek ze stron umowy pierwotnych warunków wykonania umowy, pozwoli w ocenie projektodawcy uniknąć potencjalnych sporów na tle odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Z tych właśnie przyczyn ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie nowego rozwiązania zawartego w art. 15r Tarczy 1.0.

Szerzej temat modyfikacji umów w sprawach zamówień publicznych (ergo PPP) omówiłem w artykule pt.,, Zamówienia publiczne w okresie przeciwdziałania skutkom pandemii COVID-19. Kwartalnik Prawa Zamówień Publicznych. C.H.Beck (3) 2020. kwartalnik PZP

PPP - Perspektywy na 2021 rok - Rozmowa z Davidem Baxterem

Zapraszam do udziału w spotkaniu z Davidem Baxterem - międzynarodowym autorytetem, specjalistą w obszarze PPP. Spotkanie będzie dotyczyło wyzwań i możliwości, jakie w 2021 roku stoją przed partnerstwem publiczno-prywatnym. Będziemy rozmawiać m.in. na temat wykorzystania PPP w USA, Afryce oraz Europie, roli PPP w promocji rozwiązań opartych o IV Rewolucję Przemysłową, promocji zrównoważonych projektów PPP, przeciwdziałaniu kryzysowi klimatycznemu, idei: PPP Put People First oraz wniosków, jakie płyną z pandemii Covid-19 dla konstruowania umów w sprawach PPP.

David Baxter - Senior adviser w International Sustainable and Resilance Center, Member of Steering Committee w World Association of PPP Units & Professionals WAPPP, międzynarodowy ekspert, niezależny konsultant doradzający rządom, władzom lokalnym oraz innym podmiotom odpowiedzialnym za rozwój PPP w tym m.in. Bankowi Światowemu, USAID, IADB, autor licznych publikacji na temat PPP David Baxter Bank Światowy Blog, PPP a pandemia Covid-19

Rejestracja: PPP w 2021 - Spotkanie z Davidem Baxterem

Umowa handlowa UE z Wielką Brytanią - Zamówienia publiczne

Umowa handlowa pomiędzy UE a Wielką Brytanią została podpisana w dniu 30 grudnia 2020 roku przez przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela, szefową Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen oraz premiera Wielkiej Brytanii Borisa Johnsona. Porozumienie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2021 roku. 

Problematyka zamówień publicznych zawarta została w Tytule VI (str. 149-153) Umowy. Zgodnie z postanowieniami Umowy Wielka Brytania posiada kompetencje do opracowania zreformowanego, niezależnego reżimu prawnego w sprawach zamówień publicznych. Umowa handlowa zawarta pomiędzy UE a Wielką Brytanią przewiduje przejrzyste i niedyskryminujące ramy dotyczące zasad handlu w zamówieniach publicznych. Współpraca w obszarze zamówień publicznych opierać się będzie na Porozumieniu WTO w sprawie zamówień rządowych (GPA), z dodatkowymi postanowieniami w zakresie użycia elektronicznych środków w zamówieniach, elektronicznej publikacji ogłoszeń, uwzględnieniem aspektów środowiskowych, społecznych oraz pracowniczych. 

Porozumienie w sprawie Zamówień Rządowych jest międzynarodową umową plurilateralną. Na jej mocy strony zobowiązały się do stosowania podstawowych reguł w dziedzinie zamówień publicznych, które zapewniać mają przejrzystość, konkurencyjność i dobre zarządzanie. Zakresem porozumienia objęte są zamówienia na towary, usługi i główne inwestycje budowlane w zakresie wskazywanym przez każde z państw członkowskich.

UE i Wielka Brytania uzgodniły ponadto rozszerzenie zasięgu dostępu do rynku poza porozumienie GPA, które obejmuje: sektor dystrybucji gazu i ciepła oraz szereg usług dodatkowych dotyczących takich branż jak: hotelarstwo, telekomunikacja, nieruchomości, edukacja. 

Według Sprawozdania Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2019 roku polskim wykonawcom w Wielkiej Brytanii udzielono 6 zamówień powyżej tzw. ,,progów unijnych''. W Polsce z kolei zawarte zostały 102 umowy w sprawach zamówień publicznych z przedsiębiorcami z Wielkiej Brytanii, co stanowiło 13% wszystkich umów zawartych z wykonawcami zagranicznymi na krajowym rynku zamówień publicznych.