Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi i zamówienia publiczne w projektach PPP

Źródła:

• Michał Kania, Partnerstwo publiczno-prywatne: komentarz do ustawy po nowelizacji z 5 lipca 2018 r., Warszawa: Difin, 2018

W Polsce występują dwa podstawowe modele (warianty) prawne PPP, tj.: model (wariant) koncesyjny oraz model (wariant) opłaty za dostępność, nazywany również modelem (wariantem) zamówieniowym. Kryterium wyboru pomiędzy wskazanymi modelami stanowi przede wszystkim kwestia ponoszenia ryzyka ekonomicznego związanego z realizacją przedsięwzięcia, którego pochodną jest źródło wynagrodzenia partnera prywatnego. Jeżeli takie ryzyko ponosi partner prywatny, wówczas występuje model koncesyjny. Regulacja wskazanej kwestii zawarta została w art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych  w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie.

W świetle art 4 ust. 2. jeżeli umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym ma spełniać warunki określone w art. 3 ustawy z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. poz. 1920, z 2018 r. poz. 1669 i 1693 oraz z 2019 r. poz. 730), do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy tej ustawy albo ustawy, o której mowa w ust. 1, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie. W przypadku zastosowania do wyboru partnera prywatnego ustawy, o której mowa w ust. 1, zastosowanie mają przepisy art. 6 oraz art. 45 ustawy z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Marginalnie stosowany zaś art. 4 ust. 3 stanowi, iż w przypadkach, w których nie ma zastosowania ustawa z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi ani ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych], wyboru partnera prywatnego dokonuje się w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej i wolnej konkurencji oraz przestrzeganie zasad równego traktowania, przejrzystości i proporcjonalności, przy odpowiednim uwzględnieniu przepisów niniejszej ustawy, a w przypadku wniesienia przez podmiot publiczny wkładu własnego będącego nieruchomością, także przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 i 2348 oraz z 2019 r. poz. 270, 492, 801 i 1309).

Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Wprowadzenie.

Partnerstwo publiczno-prywatne wskazywane jest jako kluczowy instrument rozwoju infrastruktury publicznej. PPP będzie w niedalekiej przyszłości intensywnie wykorzystywane w Polsce w wielu obszarach realizacji zadań publicznych, w tym w: transporcie, edukacji, budownictwie mieszkaniowym, szpitalnictwie, odpadach, energetyce i wielu innych. Z PPP korzystać szeroko będą przedstawiciele sektora samorządowego, jak również jednostki centralne. Szczególna rola PPP widoczna jest w przypadkach takich jak obecna: tj. zwalczania ogólnoświatowych pandemii. Sektor prywatny może w tym czasie szybko i skutecznie dostarczyć sektorowi publicznemu odpowiednią infrastrukturę medyczną, sprzęt, jak również niezbędne leki. 

Przyszłość cywilizacji związana jest również z rozbudową infrastruktury jak i sprostaniu innym wyzwaniom, jakie rodzą się obecnie przed globalnym społeczeństwem. Wyzwania te związane są zwłaszcza z implementacją rozwiązań IV Rewolucji Przemysłowej. Pod tym pojęciem rozumie się rozwój nowych technologii informatycznych takich jak: sztuczna inteligencja, automatyzacja, robotyka, które to technologie posiadają wpływ na konwencjonalne modele ekonomiczne. W kontekście zamówień publicznych rodzi się m.in. pytanie dotyczące tego, w jaki sposób wykorzystane zostaną dobrodziejstwa płynące z automatyzacji oraz robotyzacji pracy, jak również w jaki sposób przeciwdziałać będziemy negatywnym jej skutkom tzw. bezrobociu technologicznemu. Szacuje się, iż w wyniku automatyzacji ok. 7,5 mln stanowisk pracy zastąpionych zostanie w wyniku automatyzacji. Duża część z nich objęta jest zakresem regulacji Prawa zamówień publicznych. Szczególne znaczenie w najbliższej przyszłości odgrywać będą zatem wątki społeczno-ekonomiczne. Przewidzieć i uwzględnić w modelu regulacji prawa zamówień publicznych należy wobec tego zagospodarowanie osób, które stracą zatrudnienie w wyniku pojawiających się nowych rozwiązań technologicznych. Poszukiwać również należy nowych obszarów możliwego zatrudnienia takowych osób przy realizacji nowych zamówień publicznych. 

Kardynalnym wątkiem dotyczącym IV Rewolucji Przemysłowej staje się kwestia budowy sieci 5G, tzw. technologii mobilnej 5 generacji. Zgodnie z założeniami sieć ta umożliwić ma znaczne zwiększenie przekazu danych, jak również prowadzić ma do zwiększenia wydajności i zdolności funkcjonowania tzw. Internetu rzeczy. W sferze zarządzania publicznego chodzi m.in. o: technologie smart building, system naprowadzania na miejsca parkingowe, innowacyjny system oświetlenia, lokalne aplikacje wspierające mieszkańców, Elektroniczny System Sterowania Ruchem, mapę jakości powietrza w czasie rzeczywistym i wiele innych rozwiązań podnoszących jakość funkcjonowania administracji publicznej. Stworzenie wymaganej infrastruktury dla implementacji rozwiązań sieci 5G bezpośrednio związane jest również z bezpieczeństwem narodowym. Nie bez znaczenia pozostaje w tym kontekście pytanie, którzy wykonawcy będą tworzyli i utrzymywali wspomnianą sieć w Polsce. Wybór tych wykonawców determinować będzie poziom bezpieczeństwa narodowego, jak również poziom rozwoju ekonomicznego kraju na kolejne dekady.

Kolejnym zagadnieniem związanym z IV Rewolucją Przemysłową jest wątek wykorzystania Blockchainu w sferze administracji publicznej. Pojawiają się w tym obszarze nowe możliwości będące np. podstawą tworzenia rozwiązań związanych z budową tzw. Smart Cities. Infrastruktura konieczna do realizacji projektu Smart City skutkować będzie wdrożeniem bardziej demokratycznych zasad zarządzania miastem. Pozwoli ona bowiem na implementację podejścia określanego mianem Demand-Driven Development. Oznacza ono, iż to mieszkańcy wskazywać będą w większym aniżeli obecnie stopniu na potrzeby społeczności lokalnych za pomocą między innymi rozwiązań bazujących na rozwiązaniach Blockchainu. Wprowadzenie rozwiązań właściwych dla modelu Smart City związana jest bezpośrednio z wykorzystaniem partnerstwa publiczno-prywatnego.

Następnym wielkim, cywilizacyjnym wyzwaniem jest kwestia zapobiegania niekorzystnym zmianom klimatu. W raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu przy ONZ (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) z 2013 roku stwierdza się, iż globalne ocieplenie zachodzi i jest powodowane przez emisje gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych, oraz że spowoduje ono katastroficzne skutki dla ziemi. W 2015 roku w Paryżu zawarte zostało porozumienie, które wejdzie w życie w 2020 roku. Jego celem jest ustabilizowanie wzrostu temperatury atmosfery do 2 stopni Celsjusza w stosunku do okresu przedprzemysłowego. Wykorzystywanie rozwiązań proekologicznych jest jednym z głównych wątków tzw. zamówień strategicznych. W tym zakresie pojawiają się ogromne możliwości dla zamawiających, którzy w swojej działalności nie tylko mogą ale i powinni uwzględniać rozwiązania prośrodowiskowe.

Innym wyzwaniem cywilizacyjnym staje się ciągły rozwój i adaptacja rozwiązań innowacyjnych, również we wzmiankowanej sferze ekologicznej. Innowacje pozwalają utrzymywać poziom rozwoju gospodarczego dostosowany do potrzeb cywilizacyjnych. Jest to zadanie wspólne, zarówno dla sektora publicznego, jak i prywatnego. Szczególne znaczenie odgrywać mogą w tym zakresie regulacje poświęcone zamówieniom publicznym oraz partnerstwu publiczno-prywatnemu. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu to właśnie na sektorze publicznym ciąży w praktyce zadanie poszukiwania rozwiązań innowacyjnych i następnie ich implementacja z pomocą sektora prywatnego.

Prezentacja, w części 1 obejmuje zagadnienia dotyczące: definicji PPP, sektorów w których konstrukcja ta znajduje zastosowanie oraz modeli PPP występujących w praktyce. Szczegółowe omówienie wskazanych kwestii znajduje się w opracowaniach: Michał Kania, Partnerstwo publiczno-prywatne: komentarz do ustawy po nowelizacji z 5 lipca 2018 r., Warszawa: Difin, 2018, Michał Kania, Rola zamówień publicznych w kontekście geostrategii i wyzwań współczesności w: Dziś i jutro zamówień publicznych : XII Konferencja Naukowa 7-8 października 2019 r., Olsztyn. - Warszawa : Urząd Zamówień Publicznych, 2019. - S. 69-80 2019, Michał Kania, Nowelizacja ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym w Polsce w kontekście wzorcowej regulacji Banku Światowego dotyczącej współpracy publiczno-prywatnej, Kwartalnik Prawa Zamówień Publicznych. - 2018, nr 2, s. 3-18 2018

Zaproszenie do udziału w Transatlantyckiej konferencji na temat implementacji rozwiązań prośrodowiskowych i proinnowacyjnych na etapie realizacji umów w sprawach zamówień publicznych. Konferencja przeniesiona na 30 września b.r.

Transatlantycka konferencja na temat implementacji rozwiązań prośrodowiskowych i proinnowacyjnych na etapie realizacji umów w sprawach zamówień publicznych: Artykuł Armani Vadiee i Todda M. Garlanda: The Federal Government's OTA

W związku ze zbliżającą się Transatlantycką konferencją dotyczącą implementacji rozwiązań prośrodowiskowych i proinnowacyjnych na etapie realizacji umów w sprawach zamówień publicznych zapraszam do zapoznania się z tekstem Armani Vadiee i Todda M. Garland na temat tzw. Other Transaction Authority. OTA to szczególna metoda pozyskiwania przez amerykański sektor publiczny innowacyjnych rozwiązań poza procedurą zamówień publicznych. 

Podstawowe informacje o amerykańskim rynku zamówień federalnych. Artykuł Johna Pachtera z kancelarii prawnej Smith Pachter McWhorter PLC, Tysons Corner VA

W związku ze zbliżającą się Transatlantycką konferencją dotyczącą implementacji rozwiązań prośrodowiskowych i proinnowacyjnych na etapie realizacji umów w sprawach zamówień publicznych zapraszam do zapoznania się z tekstem Johna Pachtera z kancelarii prawnej Smith Pachter McWhorter PLC, Tysons Corner VA na temat podstaw federalnego rynku zamówień publicznych. 

Konferencja odbędzie się w dniu 18 marca b.r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie ,,Pro Silesia’’ Biznes-Nauka-Samorząd, współorganizatorami: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Georga Waszyngtona w Waszyngtonie oraz Stowarzyszenie Prawa Zamówień Publicznych. Partnerem konferencji jest Tauron Polska Energia S.A.